Łódź - Kościół Ewangelicko-Augsburski św. Mateusza

Kościół Ewangelicko-Augsburski nalezy do rodziny kościołów wywodzących się  z XVI-wiecznej Reformacji Kościoła Chrześcijańskiego. Podstawowe zasady wiary zostały sformułowane przez ks. dr Marcina Lutra i jego zwolenników. Są one głęboko zakorzenione w Piśmie Świętym jak twierdzi kościelna broszura informacyjna.
Zasady wiary:
1. Sala scriptura - jedynie Pismo
2. Solus Christus - jedynie Chrystus
3. Sola gratia - jedynie łaska
4. Sola fide - jedynie wiara
5. Sola gratia et fide - jedynie z łaski przez wiarę
6. Sola gratia a dobre czyny
7. Sakramenty

Wciąż wzrastająca liczba ewangelików w Łodzi na przełomie XIX i XX wieku doprowadziła do podjęcia decyzji o utworzeniu trzeciej parafii. Postanowiono ją wyodrębnić z parafii św.Jana i wybudować nowy kościół pod wezwaniem św. Mateusza. W 1901 roku wybrano czterdziestoosobowy Komitet Budowy i już 31 października tegoż roku Konsystorz Kościoła zatwierdził budowę nowej świątyni. W 1904 roku zakupiono plac przy ulicy Piotrkowskiej 279/281. W dniu 8 października 1909 r. odbyła się uroczystość założenia kamienia węgielnego pod budowę.

W pierwszej kolejności wybudowano kaplicę św. Mateusza, zwaną obecnie "Mateusik", ufundowaną przez małżeństwo Herbstów. Następnie doprowadzono "pod dach" gmach główny całego kościoła. Budowę przerwała I wojna światowa. Wraz z jej wybuchem nastąpiła zmiana sytuacji materialnej ewangelików łódzkich. Przed parafią stanęły bardzo ważne zadania: walka z nędzą, głodem i sieroctwem. Kościół św. Mateusza stał się głównym ośrodkiem pracy charytatywnej w Łodzi. Niemal w całości został zamieniony na magazyn odzieży, żywności i opału. Po zakończeniu wojny, dzięki osobistemu zaangażowaniu administratora nowo powstającej parafii ks. J. Dietricha i ofiarności współwyznawców, dokończono budowę kościoła, który poświęcono 1 listopada 1928 roku.

W następstwie II wojny światowej ewangelicy narodowości niemieckiej w większości opuścili miasto. Zoorganizowanie na nowo życia parafialnego było zadaniem niezwykle trudnym. Jedynym kościołem ewangelickim, który udało się ocalić po wojnie był kościół św. Mateusza. W tamtych czasach nie zawsze był respektowany fakt, ze Kościół Ewangelicko-Augsburski był prawnie uznawanym  związkiem wyznaniowym w II Rzeczpospolitej. i w tych ramach prawnych rozpoczął po roku 1945 odbudowę swojej materialnej egzystencji.