Uczę się właśnie do egzaminu z psychiatrii i postanowiłem utrwalić wiedzę, przepisując na bloga parę najciekawszych faktów z rozdziału podręcznika do psychiatrii, pod redakcją Pani profesor Rabe-Jabłońskiej. A że spodobał mi się rozdział numer 16 będzie dziś o orzecznictwie inwalidzkim. Pocztówka nawet nieco z tematem związana. W końcu sanatoria, świadczenia rehabilitacyjne, orzekanie o niepełnej zdolności do pracy zawodowej i tego typu sprawy.
Osoba objęta ubezpieczeniem społecznym (i do 14 dni po ustaniu ubezpieczenia) ma prawo do otrzymania - w przypadku choroby uniemożliwiającej wykonywanie pracy - zasiłku chorobowego (zwolnienie lekarskie). W tym celu lekarz wystawia dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz dla zakładu pracy specjalny druk ZLA. Maksymalny czas zwolnienia lekarskiego to 182 dni. Po okresie przebywania na zasiłku chorobowym - w przypadku ustąpienia objawów chorobowych lub też istotnego zmniejszenia się ich nasilenia - lekarz prowadzący może uznać chorego za zdolnego do pracy(wystawiając mu stosowne zaświadczenie).
Zwolnienie lekarskie otrzymuje również pacjent za okres leczenia w warunkach oddziału szpitalnego - stacjonarnego lub też dziennego.
W przypadku dalszego utrzymywania się objawów chorobowych uniemożliwiających powrót do zatrudnienia pacjent ma prawo do dalszego okresu zasiłkowego pod postacią świadczeń rehabilitacyjnych lub też zostaje skierowany na rentę z tytułu niezdolności do pracy. Świadczenia rehabilitacyjne otrzymywać można przez maksymalnie 12 miesięcy, a warunkiem jego otrzymania jest zakładana poprawa stanu zdrowia chorego w podanym okresie (i możliwość powrotu do pracy. Jeżeli przewidywany okres utrzymywania się choroby i związanej z nią niezdolności do pracy miałby być dłuższy, zasadne jest kierowanie pacjenta na rentę inwalidzką. Lekarz wypełnia wówczas odpowiednie zaświadczenie o stanie zdrowia.
Zaświadczenie lekarskie ZLA wystawia się na okres od dnia, w którym przeprowadzono badanie do lub od dnia bezpośrednio następującego po badaniu. Może ono być wystawione na okres wsteczny, ale nie dłuższy niż 3 dni, poprzedzające dzień, w któym przeprowadzono badanie, jeżeli jego wyniki wykazują, ze ubezpieczony w tym okresie niewątpliwie był niezdolny do pracy. Jedynie lekarz psychiatra może wystawić zaświadczenie ZLA na okres wcześniejszy niż trzy dni poprzedzające dzień badania, w razie stwierdzenia lub podejrzenia zaburzeń psychicznych ograniczających zdolność ubezpieczonego do oceny własnego postępowania.
Zasadniczość wystawieniqa druku ZLA może być skorygowana przez organ ZUS. Lekarz ZUS może przy tym albo wezwać pacjenta na badanie kontrolne w ZUS, albo też odwiedzić pacjenta w domu. W przypadku stwierdzenia braku objawów chorobowych wymagających dalszego leczenia w ramach zwolnienia lekarskiego - zwykle od dnia następnego pacjent zostaje uznany za zdolnego do zatrudnienia.
Orzecznictwo rentowe
Najważniejszym obszarem orzekania lekarzy ZUS jest orzecznictwo rentowe. Renata z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił następujące warunki ustawowe
1) jest niezdolny do pracy
2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy ( w przypadku osób powyżej 30 lat wymagane jest udowodnione 5 lat okresów zatrudnienia, dla osób młodszych okres ten jest odpowiednio krótszy)
3) niezdolność do pracy powstała w okresie ubezpieczenia, ale nie później niż 18 miesięcy (półtora roku) od ustania zatrudnienia. Innymi słowy, aby otrzymać świadczenia rentowe nie wystarczy być osobą chorą (a choroba ma mieć określone nasilenie), lecz trzeba spełnić dwa niemedyczne warunki. Bywa więc tak, ze osoba niespełniająca dwóch ostatnich warunków ustawowych może być uznana za niezdolną do pracy, lecz nie otrzymać świadczeń rentowych.
Zgodnie z ustawą niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej w wyniku naruszenia (ograniczenia) sprawności ustroju i nie rokuje odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji.
W przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji (dawna II grupa inwalidzka).
Ograniczenie głębokości ograniczenia zdolności do pracy nie jest zadaniem prostym i w każdym przypadku zależy od swobodnej oceny orzeczniczej. Wyznaczenie okresowych norm czy cezur orzeczniczych jawi się jako trudne do przeprowadzenia. Na orzekanie o niezdolności do pracy ma olbrzymi wpływ rodzaj schorzenia i rodzaj wykonywanego zatrudnienia.
Orzekana niezdolność do pracy może bć okresowa lub trwała. Okresowa niezdolność orzekana jest wówczas, gdy istnieją pomyślne rokowania odzyskania zdolności do pracy. Niezdolność do pracy orzeka się zwyczajowo na okres od 6 miesięcy do 3 lat. Pacjentowi przysługuje wówczas renta okresowa. Trwałą niezdolność do pracy można orzec gdy rokowania odzyskania zdolności do pracy są niepomyślne. Osobie takiej przysługuje renta stała.
Osoby z orzeczoną całkowita niezdolnością do pracy mogą pracować w warunkach specjalnie dla nich przystosowanych - przykładowo w spółdzielni inwalidzkiej, zakładach pracy chronionej czy warsztatach rehabilitacyjnych.
